Tejpowanie palców - Blog Alpintech

Plastowanie palców większości obywateli, niezależnie od wieku, płci, zawodu i w zasadzie wszystkich cech biologicznych oraz społecznych, kojarzy się jednoznacznie. Jak ? Oczywiście z reakcją na powstanie rany w sytuacjach prozaicznych, przykładowo podczas zajęć w kuchni. Zaliczyć można do nich przede wszystkim skaleczenia, otarcia, przebicia i przecięcia skóry. Nieco inne skojarzenia termin ten wzbudza u sporo węższej grupy, mianowicie chodzi o wspinaczy. Skąd wynika ta różnica ?

Tejpowanie, oklejanie, plastrowanie… to najbardziej znane określenia, używane w kontekście mechanicznego zabezpieczania palców wspinacza. Tejpowanie, z angielskiego “tape” (wymowa: tejp) czyli plaster/oklejać/taśma, to prawdopodobniej najpopularniejsza nazwa tego zabiegu. Tejpowanie palców to nic innego jak ich oklejanie, celem uchronienia ich wewnętrznych jak i zewnętrznych części składowych. Zewnętrznych, czyli naskórka (omówione szerzej w poprzednim artykule pod tytułem “Palec wspinacza, najważniejsza broń.”). Wewnętrznych, czyli troczków i ścięgien.

1. Kiedy tejpowanie palców jest zasadne ?

Zanim omówione zostaną metody, szczegółowo opisujące tejpowanie palców, warto wspomnieć kiedy takie działanie jest potrzebne bądź nawet konieczne. W poprzednim artykule “Palec wspinacza, najważniejsza broń”, wskazanych zostało kilka sytuacji, w których taping to podstawa. Warto jednak uzupełnić tą wiedzę. Dowiedzmy się kiedy jeszcze tejpować, wskażmy inne okoliczności, w jakich plastrowanie palców ma duże znaczenie.

Tejpowanie palców jest szczególnie zasadne, gdy:

Następuje sytuacja wstawiania się w drogę, której chwyty (bądź pojedynczy chwyt) mają charakter mocno niszczący skórę, np. tworzące rany i przecięcia. Kto z nas nie wspinał się po mocno tnących krawądkach lub nie stabilizował pozycji okrutnie szpiczastym, kłującym “groszkiem” (rodzaj bardzo małego chwytu) ?
Kiedy szykujemy się właśnie do zrobienia drogi wspinaczkowej na pograniczu naszych możliwości lub delikatnie poza nimi.
Przygotowujemy się do zrobienia drogi, której charakterystyka jest wysoce kontuzjogenna. Drogi wspinaczkowe o chwytach uchodzących za wyjątkowo kasacyjne, wymagają także wyjątkowych środków ochronnych i zapobiegawczych.
Szykujemy się do bardzo trudnej wstawki, a nie mamy możliwości wystarczającego rozgrzania palców, przykładowo na kilku łatwiejszych drogach.
W przypadku, gdy chęci dalszego wspinania są mocniejsze, niż troska o nasze już odczuwalnie nadwyrężone place. Do takich sytuacji dochodzi często na dalekobieżnych wyjazdach wspinaczkowych np. za granicę. Nasze palce są już mocno zmęczone kilkoma dniami wspinania, ale chęć maksymalnego wykorzystania wyjazdu jeszcze większa. Warto zabezpieczyć się i tejpować palce w takim przypadku. Szkoda byłoby wrócić do domu z kontuzją.
W sytuacji powrotu do wspinaczki po kontuzji, gdy jest ona już zaleczona. Taka sytuacja zawsze wymaga dużej dozy ostrożności i działań zabezpieczających.

2. Co zrobić zanim użyjemy plastra.

Przede wszystkim tejpowanie palców zaczynamy po rozgrzewce.
Zanim przystąpimy do oklejania palca, należy go odtłuścić. Dzięki temu tejp będzie lepiej się trzymał. Jego obluzowanie i spadnięcie w trudnościach podczas wspinaczki, może zadecydować o niepowodzeniu próby.
Tejpujemy palec w pozycji jego minimalnego zgięcia.
Plaster powinien być silnie naklejony, aby skutecznie chronić i wspomagać pracę troczków. Nie możemy jednak zrobić tego zbyt mocno. Doprowadzi to do utraty krążenia w palcu.

W celu sprawdzenia, czy podczas tejpowania palców dobraliśmy odpowiednią siłę oklejenia, wykonujemy test krążenia. Jak ? Naciskamy opuszek palca – jeśli krążenie wraca w czasie 1 sekundy do płytki paznokciowej, to sygnał, że tejpowanie nie jest nadmiernie mocne. Oczywiście jeśli po pewnym czasie, mimo pozytywnego wyniku testu, krew nie dopływa do palca, trzeba poluzować oklejkę.

3. Tejpowanie palców, jak to robić ?

Wiemy już kiedy należy oklejać palce. Dowiedzmy się teraz, jakie metody plastrowania są najpopularniejsze. W kolejnych punktach opiszę kilka podstawowych metod, dzięki którym tejpowanie palców będzie miało mniej tajemnic.

3.1 Metoda ósemkowa.

Sposób ten jest prosty i szybki w wykonaniu. Ma jednak ograniczenia w kontekście chronienia troczka przy dużych przeciążeniach. Jak go wykonać ? Odmierzamy odpowiednią długość wąskiego plastra. Jeden z końców plastra przyklejamy na palcu po zewnętrznej stronie dłoni. Plastrem, kierując się po przekątnej, wędrujemy poprzez staw na drugą jego stronę na sąsiadujący paliczek. Następnie owijamy i wracamy w ten sam sposób do punktu wyjścia. Tejpowanie palców tą metodą nie wpływa znacznie na krążenie i odpowiedni dopływ krwi do palców.

3.2 Tejpowanie palców w kształcie litery H.

H tejping jest przyjaznym dla krążenia, ale dość skromnym sposobem oklejania. W opinii licznej grupy wspinaczy, nie stanowi ochrony najwyższych lotów. Jak tejpować tą metodą ? Odmierzamy odpowiednią długość szerszego plastra. W środku, po obu jego stronach (końcówkach) wykonujemy nacięcia, tak aby kształt plastra przypominał literę H. Przykładamy plaster do palca po wewnętrznej jego stronie tak, aby poprzeczka litery H była w miejscu stawu pomiędzy paliczkami. Owijamy plastrem oba paliczki.

3.3. Metoda na okrętkę.

Jest to prawdopodobnie najprostszy sposób. Najzwyczajniej odmierzamy dwa, odpowiedniej długości kawałki plastra. Następnie owijamy paliczki w okolicach stawu, po obu jego stronach.

3.4 Plastrowanie na pierścień.

Jak tejpować tą metodą ? Odmierzamy 6 krótkich odcinków plastra. Ich długość powinna równać się obwodowi palca minus około kilka milimetrów, tak aby po oklejeniu, ich końcówki nie łączyły się. Przyklejamy w ten sposób do paliczka przy stawie wszystkie 3 odcinki naprzemiennie, zaczynając od zewnętrznej, później od wewnętrznej części dłoni, kończąc znów na zewnętrznej. Ważne, aby pierwszy oplot plastra, był naklejony zaczynając od zewnętrznej części dłoni (tak, jak na zdjęciu poniżej). Robimy to samo na sąsiednim paliczku przy stawie – analogicznie jak w przypadku metody na okrętkę.

3.5 Zabezpieczenie palca w płaszczyźnie bocznej.

Aby uchronić palec przed nadmierną ruchomością na boki posłuży nam prosty zabieg. Do oklejki na okrętkę bądź na pierścień, doklejamy wzdłużny pasek plastra po boku (bądź po bokach) palca. Drugim sposobem takiego zabezpieczenia jest ósemka. Jak ją zrobić ? Odmierzamy odpowiednią długość wąskiego plastra. Przyklejamy koniec plastra na paliczku powyżej stawu. Następnie kierujemy się poprzez staw (po boku palca) do sąsiedniego paliczka. Oplatamy go, tak aby powrócić później plastrem do punktu wyjścia po tej samej stronie stawu, w międzyczasie krzyżując plaster z poprzednim oklejeniem z boku stawu.

3.6 Tejping typu X.

Jest to bardzo solidny, aczkolwiek nieco czasochłonny sposób plastrowania. W tym przypadku znów wykonujemy oklejki na okrętkę bądź pierścień (ale pełny, bez odejmowania kilku milimetrów) na obu paliczkach. Po wewnętrznej stronie dłoni, łączymy oklejki za pomocą dwóch kawałków plastra. Łączenie ma kształt litery X, środek litery X jest na palcu dokładnie w miejscu stawu (wewnętrzna strona dłoni). Następnie zabezpieczamy taką konstrukcję ponownymi pierścieniami (zdjęcie zawiera oklejkę bez ponownego zabezpieczenia).

4. Cała gama plastrów do tejpowania palców dostępnych na rynku.

Zamierzchłe czasy niejako wymuszały tejpowanie plastrami medycznymi. Te przeznaczone dla wspinaczy, przynajmniej w naszej polskiej rzeczywistości, nie były dostępne. Z biegiem czasu specjalistyczne plastry (jak i niemal cały dostępny na zachodzie sprzęt wspinaczkowy) pojawiły się też u nas.

Rynek przedstawia bardzo dużą ofertę plastrów różnej szerokości i bogatej kolorystyce. Oto szeroki wybór tejpów z firmy Austria Alpin.

Plastry o szerokość 2 cm:

Plastry o szerokość 3,8 cm:

Marka Ocun również oferuje tejpy bardzo dobrej jakości. Węższy o szerokości 2,5 mm to Tape 25 mm Ocun i dwukrotnie szerszy Tape 50 mm Ocun.

Ofertę uzupełnia również Beal. Naprawdę wąski tejp Strap X 1,25 cm x 5m Beal i nieco szerszy w dwóch opcjach długości:

5. Podsumowanie.

Jak ważnym zabiegiem jest tejpowanie palców świadczą historie kontuzjowanych wspinaczy. Czy warto ryzykować uraz i wiele tygodni uciążliwej rekonwalescencji ? Smutne doświadczenia wielu moich wspinaczkowych znajomych nasuwają jednoznacznie przeczącą odpowiedź. Zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Nabycie plastra typowo wspinaczkowego nie wiąże się ze znacznym wydatkiem. Warto więc zainwestować w takie zabezpieczenie naszej najważniejszej wspinaczkowej broni – palców. Nie wszystkiemu da się jednak zapobiec. Toteż w przypadku już zaistniałej i przebytej kontuzji, tejping pozwoli płynniej i bezpieczniej zaadaptować palec do wznowionych przeciążeń. Dodatkowe informacje na ten wsparcia palców w niełatwym, wertykalnym świecie, znajdują się w artykule “Palec wspinacza, najważniejsza broń”.